กิจกรรมภายในอุทยาน
อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่เป็นแหล่งดูนกที่ดีที่สุดแห่งหนึ่ง ได้รับการขึ้นทะเบียน บันทึกเป็น “พื้นที่สำคัญเพื่อการอนุรักษ์นก” (IBA - Important Bird Area) เนื่องจากพบว่ามีชนิดพันธุ์นก อยู่กว่า 282 ชนิด ทั้งนกประจำถิ่นและนกอพยพ นกที่พบเห็นง่ายและเป็นนกเด่น ได้แก่ ไก่ฟ้า , นกแต้วแล้วธรรมดา , นกโกโรโกโส รวมถึงนกเงือก 4 ชนิดคือ นกกก , นกแก๊ก , นกเงือกกรามช้าง และนกเงือกสีน้ำตาล
เมื่ออยู่ในความเงียบและพยายามมองหา จะพบนกต่าง ๆ ได้ทั่วไปในพื้นที่อุทยาน โดยเฉพาะแหล่งท่องเที่ยวภายในอุทยาน เช่น ศูนย์บริการนักท่องเที่ยว ผากล้วยไม้ หนองผักชี ค่ายหมอบุญส่ง น้ำตกเหวสุวัต และเขาเขียว
ช่วงเวลาที่แนะนำในการดูนก : ช่วงเช้าและช่วงเย็น เมื่อนกออกมาหาอาหาร
กิจกรรมหนึ่งที่ห้ามพลาดเมื่อมาถึงเขาใหญ่ในฤดูหนาว คือการตั้งแคมป์ท่ามกลางธรรมชาติ โอบล้อมไปด้วยป่าไม้และสายน้ำ เหมาะสำหรับใครที่ต้องการหลบหนีความวุ่นวายในเมือง หรือใช้เวลาในวันหยุดกับคนรู้ใจ ในช่วงเวลากลางคืน เมื่อท้องฟ้ามืดสนิท ไม่มีแสงสีรบกวน เราจะได้เห็นดวงดาวนับล้านพร่างพราวเต็มท้องฟ้า
ปัจจุบันอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่เปิดให้บริการลานกางเต็นท์ 1 แห่ง คือ สถานที่กางเต็นท์ลำตะคอง เป็นสนามหญ้าเปิดโล่งขนาดใหญ่ริมแม่น้ำ มักพบเห็นนากว่ายน้ำในแม่น้ำเป็นประจำ ต้นไม้โดยรอบ เป็นที่อยู่อาศัยของลิงและชะนี และสามารถพบเห็นเหล่ากวางป่าเดินออกมาหากินได้ แม้ว่าจะอยู่ใกล้ชิดธรรมชาติขนาดนี้ แต่ก็มีสิ่งอำนวยความสะดวกครบครัน
ช่วงเวลาที่เหมาะสม คือ ฤดูหนาว เดือนพฤศจิกายน - มีนาคม
หนึ่งในกิจกรรมที่ห้ามพลาดของอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ คือเดินป่าระยะสั้นที่มีให้เลือกถึง 7 เส้นทางด้วยกัน เตรียมตัวให้พร้อม แล้วออกไปสำรวจธรรมชาติกัน!
เส้นทางศึกษาธรรมชาติในพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ประกอบด้วยเส้นทางเดินป่าระยะสั้นทั้งหมด 7 เส้นทาง ระยะทาง 1.2 - 8 กิโลเมตร ใช้เวลาเดิน 45 นาที - 6 ชั่วโมง ไม่มีการพักค้างคืนในเส้นทาง เส้นทางส่วนใหญ่ยังคงความเป็นธรรมชาติและความอุดมสมบูรณ์ของป่าไม้ไว้ โดยมีสัญลักษณ์ระบุเส้นทางเดินเป็นระยะๆ เพื่อป้องกันการเดินออกนอกเส้นทาง ผู้ที่เริ่มต้นเดินป่าและผู้ที่สนใจเรียนรู้เรื่องราวของธรรมชาติสามารถเดินได้ด้วยตนเอง
สัตว์ป่าหลายชนิดมีพฤติกรรมการหากินในช่วงเวลากลางคืน (Nocturnal animal) เช่น กวางป่า เม่นใหญ่แผงคอยาว ชะมดแผงหางปล้อง อีเห็นธรรมดา ช้างป่า นกเค้าแมวและนกตบยุง กิจกรรมส่องสัตว์ จึงเป็นอีกกิจกรรมที่น่าสนใจ ที่เปิดโอกาสให้นักท่องเที่ยวได้สังเกตเรียนรู้ชีวิตสัตว์ป่าในเวลากลางคืน
ผู้ที่สนใจกิจกรรมส่องสัตว์ติดต่อสอบถามและจองรอบได้ที่ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวเขาใหญ่ณ จุดประชาสัมพันธ์ ก่อนเวลา 18.00 น. โดยไม่อนุญาตให้นำรถส่วนตัวออกส่องสัตว์ป่า เพื่อความปลอดภัยและความเป็นระเบียบเรียบร้อยภายในอุทยานแห่งชาติ
อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่เป็นสถานที่ที่มีทิวทัศน์สวยงาม ทั้งภูเขาทุ่งหญ้า ป่าเขียวขจี ต้นไม้ ดอกไม้นานาพรรณ ตลอดจนสัตว์ป่าต่างๆ สิ่งเหล่านี้ล้วนทำให้ผู้มาเที่ยวชมอุทยานแห่งชาติปรารถนาจะบันทึกภาพไว้เป็นความทรงจำ ปัจจุบันการถ่ายภาพนั้นไม่ใช่เรื่องยาก เพราะมีอุปกรณ์ที่สะดวกสบายให้ใช้มากขึ้น
กล้องถ่ายภาพดิจิตอลก็เป็นอุปกรณ์หนึ่งที่เหมาะอย่างยิ่งที่จะใช้บันทึกภาพธรรมชาติ กล้องถ่ายภาพดิจิตอลควรมีขนาด 3 ล้านพิกเซลขึ้นไป ออฟติคอสซูม 3 เท่า มีหน่วยความจำ 64 MB มีแฟลชอยู่ในตัวกล้อง พร้อมที่จะใช้งานได้ทันที แบตเตอรี่ควรเป็นแบบที่สามารถชาร์ตไฟได้ ควรมีอย่างน้อย 2 ชุด พกพาได้สะดวก ถ้าจะให้ดีควรมีขาตั้งกล้องติดไปด้วย ที่เหลือก็ขึ้นอยู่กับความคิดสร้างสรรค์ในการถ่ายภาพ
ดูดาวเป็นกิจกรรมที่นิยมในช่วงฤดูหนาว เนื่องจากท้องฟ้าปลอดโปร่งและอากาศเย็นสบาย จุดที่นิยมดูดาว เช่น บริเวณทุ่งกวาง ศูนย์ฝึกอบรมมอสิงโต มอต้นจาน ลาน-กางเต้นท์ลําตะคอง หรือบริเวณทุ่งโล่งต่างๆ
อุทยานแห่งชาติเป็นสถานที่ซึ่งเอื้ออำนวยแก่กิจกรรมนี้อย่างมาก สำหรับผู้ที่เริ่มต้นหัดดูดาว ไม่มีความจำเป็นต้องอาศัยอุปกรณ์ราคาแพงใดๆ เพียงสายตาหนึ่งคู่กับหนังสือแนะนำการดูดาวหรือแผนที่ดาว ก็สามารถดูดาวได้แล้ว ส่วนผู้ที่มีความชำนาญในการดูดาวมากขึ้น ก็ควรมีกล้องส่องทางไกลกำลังขยายสูง ซึ่งจะช่วยขยายภาพกลุ่มดาวให้เห็นได้ชัดเจนและละเอียดยิ่งขึ้น
